Model Cynefin – jak podejmować decyzje w złożonym świecie?

23 września 2025

Model Cynefin (czyt. kinewin) to ramy decyzyjne stworzone przez Dave’a Snowdena, które pomagają liderom i zespołom dopasować sposób działania do kontekstu, w jakim funkcjonują. Cynefin nie mówi, co robić, ale jak myśleć o sytuacji, zanim podejmiesz decyzję.

🧠 5 domen rzeczywistości – klasyfikacja kontekstu


Model dzieli sytuacje na 5 domen, z których każda wymaga innego podejścia:

✅ 1. Prosty (Obvious / Clear)


📌 Charakterystyka:

  • Związki przyczynowo-skutkowe są oczywiste.

  • Odpowiedzi są znane i przewidywalne.

  • Wystarczą best practices.
     

🧭 Podejście:
Zobacz → Sklasyfikuj → Reaguj

📍 Przykład:

  • Obsługa klienta według ustalonego skryptu

  • Księgowość rutynowa
     

🛠 Zarządzanie:Stosuj procedury, standaryzuj działania.

🔄 2. Skomplikowany (Complicated)


📌 Charakterystyka:

  • Istnieje kilka dobrych rozwiązań.

  • Wymagana analiza ekspercka.
     

🧭 Podejście:
Zobacz → Przeanalizuj → Reaguj

📍 Przykład:

  • Projektowanie systemów IT

  • Diagnostyka medyczna
     

🛠 Zarządzanie:
Wspieraj się ekspertami, stosuj good practices.

🌪 3. Złożony (Complex)


📌 Charakterystyka:

  • Przyczyny i skutki poznawalne dopiero po czasie.

  • Potrzebne eksperymenty i testowanie.
     

🧭 Podejście:
Eksperymentuj → Obserwuj → Reaguj

📍 Przykład:

  • Zmiana kultury organizacyjnej

  • Wprowadzanie innowacji
     

🛠 Zarządzanie:
Buduj bezpieczną przestrzeń na testy i uczenie się.

🚨 4. Chaotyczny (Chaotic)


📌 Charakterystyka:

  • Brak jasnych zależności.

  • Wymagana szybka reakcja.
     

🧭 Podejście:
Działaj → Obserwuj → Reaguj

📍 Przykład:

  • Katastrofy naturalne

  • Ataki cybernetyczne
     

🛠 Zarządzanie:
Działaj szybko, stabilizuj sytuację, przywróć kontrolę.

❓ 5. Nieuporządkowany (Disorder)


📌 Charakterystyka:

  • Nie wiadomo, w jakiej domenie jesteś.

  • Każdy działa według własnego schematu.
     

🛠 Zarządzanie:
Zidentyfikuj właściwą domenę i podejmij odpowiednie działania.

💡 Dlaczego warto znać model Cynefin?
 

  • 🧩 Ułatwia dopasowanie stylu zarządzania do sytuacji.

  • 🚫 Chroni przed stosowaniem nieadekwatnych metod.

  • 🔍 Pomaga podejmować decyzje z większą świadomością kontekstu.

 

📌 Podsumowanie – 5 domen modelu Cynefin
 

Domena Charakterystyka Podejście decyzyjne
✅ Prosty Jasne zależności, znane rozwiązania Zobacz → Sklasyfikuj → Reaguj
🔄 Skomplikowany Wymaga analizy eksperckiej Zobacz → Przeanalizuj → Reaguj
🌪 Złożony Trudno przewidzieć, trzeba testować Eksperymentuj → Obserwuj → Reaguj
🚨 Chaotyczny Brak porządku, działaj natychmiast Działaj → Obserwuj → Reaguj
❓Nieuporządkowany Nie wiadomo, co się dzieje Zidentyfikuj domenę i dopasuj styl

mateusz.florczak.96@gmail.com

+48 664-490-214

Website created in white label responsive website builder WebWave.