PERT – Jak dokładnie szacować czas trwania zadań w projekcie?

Skuteczne zarządzanie projektem to nie tylko kontrola kosztów i postępów, ale także realistyczne podejście do planowania czasu. Szczególnie gdy w grę wchodzą niepewności. Tutaj z pomocą przychodzi technika PERT (Program Evaluation and Review Technique) – metoda estymacji, która uwzględnia różne scenariusze czasowe dla zadań projektowych.

Link do kalkulatora: PERT

Czym jest PERT?

PERT bazuje na założeniu, że każde zadanie może mieć trzy różne czasy wykonania:

✅ O (Optymistyczny czas) – gdy wszystko pójdzie idealnie.
⚙️ R (Realistyczny czas / najbardziej prawdopodobny) – gdy wszystko przebiega normalnie.
⚠️ P (Pesymistyczny czas) – gdy pojawiają się trudności i opóźnienia.

Zamiast polegać na jednej wartości, PERT łączy je w spójną formułę, pozwalając dokładniej przewidzieć, ile rzeczywiście potrwa wykonanie zadania.

📊 Kluczowe wzory w PERT

Poniżej przedstawiamy wszystkie najważniejsze wzory stosowane w PERT wraz z ich zastosowaniem i interpretacją:

⏱ E – Czas oczekiwany (Expected Time)

Wzór:
E = (O + 4 × R + P) / 6

Opis:
To główny wzór PERT. Uśrednia trzy czasy, przy czym największą wagę (4x) nadaje czasowi realistycznemu. Pozwala uzyskać bardziej wyważoną estymację.

📉 V – Wariancja czasu trwania

Wzór:
V = ((P - O) / 6)²

Opis:
Miara niepewności – im większa różnica między czasem pesymistycznym a optymistycznym, tym większa wariancja.

📐 σ – Odchylenie standardowe (Standard Deviation)

Wzór:
σ = (P - O) / 6

Opis:
Określa, jak bardzo rzeczywisty czas wykonania może odbiegać od czasu oczekiwanego.

🔀 T – Trójpunktowa średnia (Triangle Estimate)

Wzór:
T = (O + R + P) / 3

Opis:
Prosta średnia z trzech wartości, stosowana w przypadku dużej niepewności lub gdy wszystkie trzy czasy są równie prawdopodobne. Opiera się na rozkładzie trójkątnym.

📊 SD – Odchylenie standardowe (triangle distribution)

Wzór:
SD = √((P - O)² / 18)lubSD = (P - O) / 4.24

Opis:
Alternatywna forma obliczenia odchylenia, zakładająca równomierny rozkład prawdopodobieństwa między wszystkimi wartościami.

🔍 Przykład zastosowania

Załóżmy, że planujemy zadanie z następującymi wartościami:

O = 2 dni
R = 5 dni
P = 8 dni

Obliczenia:

Czas oczekiwany (E):(2 + 4 × 5 + 8) / 6 = 30 / 6 = 5 dni
Wariancja (V):((8 - 2) / 6)² = (1)² = 1
Odchylenie standardowe (σ):(8 - 2) / 6 = 1
Trójkątna estymacja (T):(2 + 5 + 8) / 3 = 15 / 3 = 5 dni
SD dla rozkładu trójkątnego:(8 - 2) / 4.24 ≈ 1.42

✅ Dlaczego warto stosować PERT?

📌 Pozwala szacować czas z większą dokładnością niż pojedyncza wartość.
🧭 Uwzględnia niepewność i zmienność środowiska projektu.
📈 Ułatwia identyfikację zadań o wysokim ryzyku opóźnienia.
🔍 Wspiera realistyczne planowanie harmonogramu i zasobów.

🧠 Podsumowanie

PERT to niezastąpione narzędzie w planowaniu projektów, szczególnie tam, gdzie trudno dokładnie przewidzieć czas wykonania zadań. Dzięki łączeniu różnych scenariuszy, PERT daje bardziej wiarygodne dane niż tradycyjne metody.

Formuła PERT – jak precyzyjnie szacować czas trwania zadań w projekcie?