Earned Value Management (EVM) – wzory i wskaźniki

Zarządzanie projektami to nie tylko planowanie zadań i terminów, ale przede wszystkim kontrolowanie postępów oraz budżetu. Jednym z najbardziej skutecznych narzędzi do tego celu jest Earned Value Management (EVM) – metoda, która łączy dane dotyczące zakresu, kosztów i czasu, umożliwiając ocenę rzeczywistej kondycji projektu.

Link do kalkulatora: EVM

Czym jest Earned Value Management?

EVM to technika pomiaru postępu projektu w sposób ilościowy i obiektywny. Umożliwia ocenę realizacji projektu w kontekście:

ile zaplanowano,
ile wykonano,
ile wydano.

Kluczowe wskaźniki i wzory EVM

Oto najważniejsze pojęcia i wzory stosowane w EVM:

🎯 BAC – Budget at Completion

Definicja:
Całkowity budżet projektu (planowany koszt zakończenia projektu).

📅 PV – Planned Value

Wzór:
PV = % zaplanowanego czasu × BAC

Opis:
Wartość zaplanowana – ile prac powinno być wykonane na danym etapie projektu według planu.

✅ EV – Earned Value

Wzór:
EV = % zrealizowanych prac × BAC

Opis:
Wartość wypracowana – wartość prac faktycznie wykonanych do tej pory.

💸 AC – Actual Cost

Wzór:
AC = Rzeczywiście poniesione koszty

Opis:
Koszt rzeczywisty – suma wydatków poniesionych na realizację wykonanych zadań.

📉 CV – Cost Variance

Wzór:
CV = EV - AC

Opis:
Odchylenie kosztów – różnica między wartością wypracowaną a rzeczywistym kosztem.

CV > 0 – oszczędność
CV < 0 – przekroczenie budżetu

📈 CPI – Cost Performance Index

Wzór:
CPI = EV / AC

Opis:
Wskaźnik wydajności kosztowej – ile wartości uzyskano z każdego wydanego złotego.

CPI > 1 – projekt realizowany efektywnie
CPI < 1 – koszty są za wysokie

🕒 SV – Schedule Variance

Wzór:
SV = EV - PV

Opis:
Odchylenie harmonogramu – różnica między wykonanymi a zaplanowanymi pracami.

SV > 0 – wyprzedzenie harmonogramu
SV < 0 – opóźnienie

⏱ SPI – Schedule Performance Index

Wzór:
SPI = EV / PV

Opis:
Wskaźnik wydajności harmonogramu – tempo realizacji projektu względem planu.

SPI > 1 – projekt realizowany szybciej niż planowano
SPI < 1 – projekt opóźniony

💰 EAC – Estimate at Completion

Wzór:
EAC = BAC / CPI

Opis:
Szacowany całkowity koszt zakończenia projektu, przy obecnym poziomie wydajności.

🔧 ETC – Estimate to Complete

Wzór:
ETC = EAC - AC

Opis:
Szacowany koszt dokończenia pozostałych prac w projekcie.

📊 VAC – Variance at Completion

Wzór:
VAC = BAC - EAC

Opis:
Odchylenie na zakończenie – różnica między budżetem a prognozowanym kosztem.

VAC > 0 – możliwa oszczędność
VAC < 0 – ryzyko przekroczenia budżetu

📌 TCPI – To-Complete Performance Index

Wzór:
TCPI = (BAC - EV) / (BAC - AC)

Opis:
Wskaźnik wymaganej wydajności do zakończenia projektu w ramach budżetu.

TCPI > 1 – potrzebna lepsza wydajność
TCPI < 1 – wystarczy niższa wydajność, by osiągnąć cel

Dlaczego warto korzystać z EVM?

Dzięki EVM możesz:

dokładnie ocenić, gdzie jesteś z projektem,
wcześnie wykrywać ryzyka budżetowe i czasowe,
podejmować lepsze decyzje na podstawie realnych danych,
przewidywać końcowy koszt i czas realizacji projektu.

Podsumowanie

Earned Value Management to nie tylko narzędzie kontroli – to system wczesnego ostrzegania, który pozwala prowadzić projekty bardziej świadomie i profesjonalnie. Warto je wdrożyć nawet w mniejszych projektach, by mieć pełną kontrolę nad kosztami i postępami.

Earned Value Management (EVM) – czym jest i jak pomaga w zarządzaniu projektami?